مقایسه ی کنش های اجرایی و خطاهای محاسباتی در کودکان مبتلا به اختلال حساب- نارسایی تحولی و کودکان بهنجار

مقدمه: اختلال حساب- نارسایی تحولی یک اختلال یادگیری است که بر کسب دانش در مورد اعداد و حساب در کودکان با هوش بهنجار و آموزش مناسب تأثیر می گذارد. این نارسایی تا بزرگ سالی پایدار است، و این احتمال وجود دارد که با کنش های اجرایی زیادی همبودی داشته باشد. هدف: هدف این پژوهش در گام نخست مقایسه کنش های اجرایی حافظه کاری دیداری- فضایی، توانایی برنامه ریزی و سازمان دهی، توجه پایدار و بازداری شناختی در دانش آموزان مبتلا به اختلال حساب- نارسایی تحولی و عادی و از طرف دیگر بررسی رابطه بین خطای محاسباتی و کنش های اجرایی بود. روش: جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان پسر اول تا پنجم ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 91-90 تشکیل دادند. از این جامعه دو گروه 16 نفری به عنوان نمونه به روش سهمیه ای انتخاب شدند. این روش ترکیبی از روش خوشه ای و در دسترس می باشد. گروه اول شامل 16 دانش آموز حساب- نارسا از بین 2383 دانش آموز 12 دبستان نواحی 2 و 6 مشهد به عنوان ناحیه های منتخب نواحی در دو سطح برخوردار (ناحیه های 3 ، 4 و 6) و غیر برخوردار (ناحیه های 1، 2، 5 و 7) در طی چند مرحله انتخاب شدند. سپس بر اساس فهرست وارسی تشخیصی اختلال ریاضی dsm-iv، تست هوش ریون رنگی کودکان و مصاحبه بالینی ، گروه نهایی برگزیده شدند . گروه دوم شامل 16 دانش آموز بهنجار از همان کلاس ها انتخاب شدند. سپس خطای محاسبه از طریق آزمون استاندارد شده حساب شلو (دارای سه مولفه فهم عدد، تولید عدد و محاسبه عدد) و کنش های اجرایی با آزمون های حافظه کاری دیداری- فضایی بلوک های تپنده کورسی، برج لندن، عملکرد پیوسته و استروپ کلاسیک سنجیده شدند. نتایج حاصل با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی شامل آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیری، همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس چند متغیری و رگرسیون چندگانه به روش سلسله مراتبی، تحلیل شد. نتایج: نتایج نشان داد که توانایی حافظه کاری دیداری- فضایی کودکان مبتلا به حساب- نارسایی تحولی به طور معناداری کمتر از کودکان بهنجار بود. در مورد کنش های برنامه ریزی و سازمان دهی، توجه پایدار و بازداری شناختی تفاوت معناداری پیدا نشد. رابطه بین برخی مولفه های کنش اجرایی برنامه ریزی و سازمان دهی و همچنین برخی مولفه های کنش اجرایی بازداری شناختی با نمره درصد خطا معنادار بود. همچنین از سه مولفه آزمون حساب، فهم عدد و تولید عدد در دو گروه تفاوت معناداری با هم داشتند و سرانجام درصد نمره خطا از طریق زیر مولفه های زمان واکنش کلمات همخوان استروپ و زمان آزمایش برج لندن قابل پیش بینی بودند. نتیجه گیری: کنش های اجرایی در مفهوم جدید حساب- نارسایی تحولی به میزان اختلال ریاضیات موثر نیستند. همچنین کنش اجرایی حافظه کاری دیداری- فضایی به عنوان عامل تأثیر گذار در این اختلال محسوب می شود و بهبود کلی این کنش در رفع خطاها موثر است